sánit Ulla Pirttijärvi

Miessi, miessi šatta
mun biepmu dutnje attán
jeahkáliid attán juohke beaivve
ahte don dal šattašit.

Hei jo lo la le lo la, hei jo lo le lo la
hei jo lo le hei jo lo, hei jo lo la le lo la

Gálbi – suinniid attán juohke beaivve
Sáhpán – vuosttá attán juohke beaivve
Bussá – mielkki attán juohke beaivve
Čuru – sohkkara attán juohke gease
Čuoika – vara attán juohke gease

Evvis tunjin addlâm
jurg. Heli Aikio

Vyesi vyesi šadda
mun evvis tunjin addlâm
jehâlijd addlâm jyehi peeivi
ete tun tääl šodâččih

Hei jo lo la le lo la, hei jo lo le lo la
hei jo lo le hei jo lo, hei jo lo la le lo la

Kälbi – suoinijd addlâm jyehi peeivi
Säplig – vuástá addlâm jyehi peeivi
Kissá – mielhi addlâm jyehi peeivi
Kiärpáš – sukkâr addlâm jyehi peeivi
Čuoškâ – voorâ addlâm jyehi peeivi

© ds. Ulla Pirttijärvi/ak. Heli Aikio

Nuotti: “Pieni maalari”

Sanat ja nuotti: Reino Helismaa

Käännös: Kerttu Vuolab

1.
Min áhkku duddjogođii oktii čuoivvatgápmagiid
ja mun su veahkehin.
Lei čuoivvat ivdni dego gumppes, dasa liikojin
ja nu dan čuohpadin.
Dat ovcci vuomi ruohtadii,
vel balddonassan holvvodii.
Mun ieš gal oidnen dan!
Muht´ rávesolbmuid mielas ledjen dušše bilidan
daid čuoivvat gápmagiid.

2.
Ja áhkku geahčadattai muzet gámasgotturiid,
mun bálddas čohkkájin.
Mu millii girddii čuovgi, čáhppes biergogáranas,
ja danges duddjostin.
Dat áimmus girddii, loaŋkkistii,
ja ráđuiguin maid leaicidii.
Mun ieš gal oidnen dan!
Muht´ ohpit ledjen ollesolbmuid mielas ciebadan
ja gul duorggaid ánssášan.

3.
Go áhkku čikŋagápm(ag)iid dárbbašii, son ozasttii
gabbagápmasiid.
Daid ivdni lei nu čeaskat dego dálverievssahis.
Mun vádjagohten dan.
Dat rissiid gaskkas livžžodii,
ja muohtaráiggis nohkastii.
Mun ieš gal oidnen dan!
Muht´ rávesolbmuid mielas vuot mun ledjen čurbošan,
rissi biergun skelbmošan.

4.
Mun sámeniibbiin čuollalin de geassebáiddiges
guottá olggožis.
Gal ollesolbmot geahččaledje bagadallat mu:
sii buot čiegadedje!
Dat duođaid vigge eastadit,
buot skieraid ovtto jávkadit,
ja niibbiid livkalit!
Vuoi issoras, man uhccán olbmot dorjot dáidaga!
Jos gii, de mun gal dieđán dan!

© su. Reino Helismaa/ds. Kerttu Vuolab

Čuánjágáá livđe

Čuánjágâš te čuánjá

te tot jo te kirdá

lal-la-la-lal-laa

lal-la-lal-la-laa

Vuojâdeijee čuánjá

lodde tot jo lâi jo

lal-la-la-lal-laa

lal-la-lal-la-laa

Pyereh tast láá čalmeh

puoh tot kal jo uáiná

lal-la-la-lal-laa

lal-la-lal-la-laa

Čohčuv tot jo kirdá

máádás tot jo mana

máádás tot jo mana

lal-la-la-lal-laa

Kuávžur livđe

Kuávžurâžžâ kuávžur

la-la-laa-laa-laa-laa

laa-laa-laa-laa-laa

laa-lal-la-la-lal-laa

Kuhes káibáš lâi jo

lal-laa-laa-laa-laa

Kirječuomâš lâi jo

laa-laa-laa

Ruopsisčuopâs lâi jo

lal-la-la-la-laa-laa

Tullâčalmaaš kirdáččij

laa-laa-laa

Tullâčalmaaš kirdáččij

la-la-laa-laa

© trad.

Siõri nooʹrramlaaul (suõmm: Lelut koppaan, kirjat hyllyyn..) Siõr čokka, ǩeeʹrj ilddja, ååʹn mij čooʹrǥeep puk.

Siõri nooʹrramlaaul 2 ( suõmm: Jaakko-kulta) Siõr čokka, ǩeeʹrj ilddja, čooʹrǥeep ååʹn, čooʹrǥeep ååʹn. Teʹl mõõnnâd tissâd, teʹl mõõnnâd tissâd. Ååuǥas ååʹn, ååuǥas ååʹn!

Teâvõõttâmlaaul (suõmm: Jaakko-kulta) Sandra-niõđâž, Sandra-niõđâž, kuulak-a, kuulak-a? Piij sookid juâlgga, piij sookkid jualgga biu bau bou.. (puusid juâgga, pääid õõl, ǩasttaid ǩitte dnõ.)

Ǩiõđipõõssâmlokkõs ( miälǥben, stõ ǩiõrggan põõssâd kuddnalla) Ǩiõđid mon põõzzâm, suõrmmkõõskid põõzzâm. Še suõrmmǩeeʹjjid (vuäʹljes ǩiõtt) še suõrmmǩeeʹjjid (čiʹǯǯ ǩiõtt) Puârast ǩiõđid tooidâm da tâl võl košǩǩääm.

Vuäʹđđtemlaaul (suõmm: vuättumlivđe) Tääʹl lij äiǧǧ vueʹđđed, vueʹđđed, vueʹđđed vuâʹŋstep kâl siõmmna, vuâʹŋstep kâl siõmmna, Teʹl vuäitt mâŋŋa siõʹrrâd. Näʹnn nakkrid tääʹl, näʹnn nakkrid tääʹl.

Raajji aanrõšǩiõʹlle: (Heli A. Ritva K. Satu A. Riitta V. & Anne K-A.) Sakaste 28.-29.9.2012 Nuõrttsääʹmas: Raija Lehtola 2015

Galggašiigo dain ballat
Ulla Pirttijärvi

Vuoi jus Sámi livčče
:,:elefántat ja krokodiillat:,:
galggašiigoson dain de ballat?

Vuoi jus Sámi livčče
:,:ledjonat ja gearbmašat:,:
galggašiigoson dain de ballat?

Heijoleloilale..

Vuoi jus Sámi livčče
:,:čoarvenjunit ja ábegáhtut:,:
galggašiigoson dain de ballat?

Geaidnoguoras elefántat čuččošedje,
jogažiin krokodiillat vuojadivčče,
mehciin ledjonat njágadivčče,
balsagaskkain gearbmašat njággardivčče
ja duottar alde čoarvenjunit ruohtadivčče.

Kolgâččij-uv tain poollâđ
Tahhee: Ulla Pirttijärvi
jurg. Heli Aikio

Vuoi jis Säämist liččii
:;elefaantih já krokodiileh:;
kolgâččij-uvsun tain poollâđ?

Vuoi jis Säämist liččii
:;leijoneh já kyevdih meid:;
kolgâččij-uvsun tain poollâđ?

Heijoleloilale..

Vuoi jis Säämist liččii
:;čuárvinjuneh já apinah meid:;
kolgâččij-uvsun tain poollâđ?

Luodâ paaldâst elefaantih čuážuččii,
juuvâst krokodiileh vuojâččii,
meecijn leijoneh njavâččii,
mievtâin kyevdih maigârdiččii
já tuoddâr vieltist čuárvinjuneh tancâčč

© ds. Ulla Pirttijärvi/ak. Heli Aikio

Pukk låådda läulla

Pukk låådda läulla,
pai ǩiõkk õhttu kååkk.
Õhttu feʹrttai lieʹŋŋjsted
da õhttu feʹrttai vueʹđđed.
Õhttu feʹrttai lieʹŋŋjsted
da õhttu feʹrttai vueʹđđed.

© Lǩ.raajji jaakkâs, Ns.vuämm nuõʹrttsääm mättˈtõsǩeeʹrjest

Sääʹn: Hans Aslak Guttorm
Joorǥlâttâm: Raija Lehtola

Čiõǥǥâr

Gil, gal, gil, gal puõccuǩeâll čueʹjje
Dik, dak, dik, dak jieʹrji kõõzz špuäkka.
Hav, hav, hav, hav ceäggpeʹllj ookk.
Civ, civ, civ, civ puäʒʒǩiõčči orčč.

Videoliiŋkast Karigasnjaarǥ päärna läulla Eallu-laulli, puttʼteei Sääʹmvuuʹd škoouʹljemkõõskõs, Sääʹmpäärna sieʹrre da läulla-projekt 2007.

© ds. Hans Aslak Guttorm/ak. Heli Aikio/ ns. Raija Lehtola

Reeppa
Sääʹn: Pekka Lukkari
joorǥlõs: Sanila-Aiko Tiina da Raija Lehtola 2016

Jeäʹnn ǩiirat kaa, ka, ka, kaa, ka.
Eʹčč hiâlad beug, beug, beug.
Ââlǥa seäʹrre pii, pi, pi, pii, pi
Puk sij hiâlee peuggõ, peuggõ, peuggõ!

Tän laullja vuäitt väʹldded mieʹldd sååitnid:

kaa, ka, ka, kaa, ka
marakassi leʹbe kehärumbb

beug, beug, beug
rytmm-sääʹǧǧ

pii, pi, pi, pii, pi
trianŋel leʹbe ǩeâllspeâll (kellopeli)

peuggõ, peuggõ, peuggõ
puk õõutâst

Laaul vuäppõs: Heli Aikio

© ds. Pekka Lukkari/ak. Anarâškielâ kielâpiervaleh/ns. Tiina Sanila-Aikio da Raija Lehtola

ds. Aura Mari Pieski ja Kerttu Vuolab
Nuõtt: Hämä-hämähäkki

Giđđa, giđđadálvi heavnni rávkkada:
“Doama, doama lihkkat, vai suovssat eallájit,
guolit besset borrat, bárbmolottit maid!”
Giđđa, giđđadálvi divrriid boktala:

“Goastta guosttadivri muohtagierragis!
Oza mannensálvvu muorramáddagis,
vai du giđđamanit čivget ruohtastit!
Goastta guosttadivri muohtagierragis!”

”Čuru čáŋa eret lássagárpma sis!
Girdde guoimmi gávdnat ruziid, ráđuid sis!
Manne miehtá máilmmi maniid miljovnnaid!
Čuru čáŋa eret lássagárpma sis!”

Heavdni, čuru, divri giđđa čuvggoda.
Doama buohkat lihkket, geassi lahkona:
“Muohta gea jo suddá, farga runiida!
Doama doama lihkket, geassi lahkona!”

© ds. Aura Pieski – Kerttu Vuolab