Vuõssmõs sääʹm eeʹttiǩ-kåʹddneǩ (Sápp Issát)

Isak Saba šõõddi 15.11.1875 Uunjaarǥâst (Nesseby, Uuniemi) Vaʹrjjlest. Son leäi Taarr Jõnnteeʹǧǧ vuäzzliʹžžen kuõʹhtt poodd (1906-1912). Son leäi uʹčteeʹl da ǩeeʹrjti Sääʹm sooǥǥ laaul -tiivt, kååʹtt vaʹlljõõvi säʹmmlai meersažlaullʼjen 13. sääʹmkonfereeʹnsest Årest påʹrǧǧmannust 1986. Isak Mikal (Mikkel) šõõddi Per Sabbas da Brita Aikio čiččâmpärnnsaž piârrja nuʹbben nuõrmõssân.
Suu eʹčč leäi kauppjõs, šeeʹvet-täällaž di kueʹllšiilli, tõnt piâr vueiʹti jälsted pueʹrben ǥo määng jeeʹres piârri. Mâʹŋŋlest Saba šõddâmpäiʹǩǩ lij tivvum da tõʹst lij tuejjuum vueʹss Vaʹrjjel sääʹm museo (Várjjat sámi Musea) čuäʹjtõõzz. Saba lij toobdâs jeäʹrben säʹmmlai meersažlaulli säʹnnõʹttjen, leâʹša son leäi še sääʹm uʹčteeʹl da politikkneǩ. Vuõssmõs sääʹm eeʹttiǩ-kåʹddneʹǩǩen Taarr Jõnnteeʹǧǧest eeʹjjin 1907-1912 son eeʹttkõõʹsti Ruija tuejjoummipaaʹrti.
Saba vaʹlljõõvi Jõnntegga, ǥo son oʹnnsti viikkâd õõudårra säʹmmlai vuõiggâdvuõđid kuõskki prograamm, koʹst teäʹddeeš jeeʹres lââʹssen sääʹmǩiõllsaž sluuʹžbi di Bibliai vääžnaivuõđ da koʹst kaiʹbbješ õhttnaž mäddvuäʹsttemvuõiggâdvuõđid. Tõn pooddâst ǥo Saba vaaikti Taarrâst leäi toʹben võl veerǥlaž tarreempolitiikk äiʹǧǧ, koon täävtõssân leäi sääʹmǩiõl di sääʹmkulttuur jaukkummuš.

Saba jaami alggǩieʹzzest eeʹjj 1921 tåʹlǩ 46-âkksiʹžžen. Sääʹmgaʹzeâʹt Nuorttanáste õlmstõõʹtti sõrgg Saba jääʹmmem mâŋŋa mošttǩeeʹrjtõõzz, koon mieʹldd säʹmmla leʹjje mõõntam vääžnai eeʹttǩeeʹjez, kååʹtt kuõʹđi mâʹŋŋlasaspuõlvvõõǥǥi ääiʹǥže jieʹlli ääʹrb.

Ooʒʒ neeʹttest leʹbe ǩiiʹrjin Isak Saba snimldõõǥǥ leʹbe kaart. Tuʹtǩǩed tõn, mâiʹd tõʹst vuäinak?
Mättʼtõõl Sääʹm sooǥǥ laulli vuõssmõs veeʹrst.

Kuʹǩǩen tâʹvven Juuʹse vueʹlnn,
Sääʹm čiõkk, Sääʹmjânnam.
Tuõddâr kuâsttai tuõddâr tueʹǩǩen,
jääuʹr špelkka jääuʹr veâlgga.
Ceägg tuõddâr čokk laaǥǥ,
pâjjnâʹdde ââʹlm vuâstta.
Šuâlee jooǥǥ, šuuvee vääʹr,
ciägg njaarǥ ruʹvddrââʹdd
cäkkâʹtte šuârmm miâr vuâstta.

© Sámediggi – Sämitigge – Sää´mte´ǧǧ