Mieʹccest
Šõõŋ spooʹvjummuš
Ympäristö & luontoyhteys
Saamelaisen kalenterin merkkipäivät
Ympäristö & luontoyhteys
Mieʹccest
Laaddâmnalla teâttõõzz:
Mieʹccest-sääʹnnilist: ns mieʹccest.pdf
Pieʹcc-sääʹnnilistt: ns pieʹcc.pdf
Sueʹǩǩ-sääʹnnilistt: ns sueʹǩǩ.pdf
Printte leʹbe ruõkk tiâttmašiinan
Saǥstõõllâmääʹšš:
Mii lii meäʹcc?
Måkam meäʹcc lij koonn-a eeʹjjpooddâst?
Måkam šââdd mieʹccest lie?
Mii lij pieʹcc? Koʹst pieʹcc šâdd?
Mii lij sueʹǩǩ? Koʹst sueʹǩǩ šâdd?
Måkam jieʹlli mieʹccin äʹsse?
Mõõk vueʹzz muõrin lie?
Laaʹvjak-a ton jieʹlled mieʹccest? Maid toʹben tueʹjjääk?
Tiettiǩ-a:
Pieʹžžid njõʹldde leʹbe vueʹtǩǩe keađđa, koon koškkee, palvvee tool pašttjest da noʹrdde. Pieʹccjäävvaid õʹnne leiʹbbjummžeʹst, veärai saʹlggumžest da čåuʹjjtalkksen
Nuorttsäʹmmla ǩiʹtte pieʹʒʒest huutt, koozz sij sieʹjjte še puõccu leʹbe kueʹl puõid
Sueʹjj ǩeâjasmuõrâst koouʹgte ǩeađđa määihl, koon juʹǩǩe nuʹtǩeâni leʹbe tõõz lââʹzte jäävvâid da ǩiʹtte huuʹtt
Määihlâs sueʹǩǩoovsijd di pieʹʒʒ kõrr peeʹǩǩ suõʹsǩǩe stõ pään puʹtsmõõvše
© Sámediggi – Sämitigge – Sää´mte´ǧǧ
Tuõddrest
Šõõŋ spooʹvjummuš
Ympäristö & luontoyhteys
Saamelaisen kalenterin merkkipäivät
Ympäristö & luontoyhteys
Tuõddrest
Laaddâmnalla tiâttʼtõõzz:
Sääʹnnlistt: ns tuõddrest.pdf
Printte leʹbe ruõkk teâttmašiinan
Saǥstõõllmõš:
Måkam sââdd tuõddrin lie?
Mii lij kaiss?
Lie-a tuu pääiǩ ââlda tuõddâr?
Mäʹhtt feʹrttai teâvõõttâd ǥu vuâlgg tuõddra?
© Sámediggi – Sämitigge – Sää´mte´ǧǧ
Luâđ hääʹm
Šõõŋ spooʹvjummuš
Ympäristö & luontoyhteys
Saamelaisen kalenterin merkkipäivät
Ympäristö & luontoyhteys
Luâđ hääʹm
© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ
Šõŋŋsään, ǩieʹss
Muõtt- da jiõŋŋsääʹn
Kieli
Šõŋŋsään, ǩieʹss
Laadd jijjâd ââʹnnmõʹšše sannõõzz vuäʹljsbeäʹlnn
ns šõŋŋsääʹn ǩieʹss.pdf
© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ
Âʹlmmvuuʹd
Šõõŋ spooʹvjummuš
Ympäristö & luontoyhteys
Saamelaisen kalenterin merkkipäivät
Ympäristö & luontoyhteys
Âʹlmmvuuʹd
Tieʹttiǩ-a:
Peiʹvv eeʹtt nuõʹrtbeäʹln da luâštt viõsttrâ. Kõskkpeeiʹv tõt päʹštt saauj beäʹlnn. Sääʹmest kuuitâǥ peiʹvv ij eeʹđ skammpoodd ni vooʹps da eʹpet ǩeäʹssa peiʹvv päʹštt čõõđ iinn.
Oʹdinakai muõri saaujbeäʹlnn lie oouʹs jeänab da tõk lie suõʹǩǩes
Kootkmiõut lie täujja ǩieʹđj saaujbeäʹlnn da miõut läättsab bieʹll čuäʹjat saujja.
Ǩeađđa muõtt sodd jottlubbun saujjvieʹltin.
Ââʹlmčuõldd lij ââʹlm kõsǩǩpääiǩest da åårr, štõ tõt pââšš õõutsaajest, håt jeeʹres tääʹsn joʹrre tõn pirr.
© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ
Kuuʹrniǩ
Šõõŋ spooʹvjummuš
Ympäristö & luontoyhteys
Saamelaisen kalenterin merkkipäivät
Ympäristö & luontoyhteys
Kuuʹrniǩ
Kuuʹrniǩväʹšnn
aunnâz:
n. 1 l liõgg čääʹʒʒ
25 g jäʹstt
2 cp sältt
n. 2 kg čaʹppes- da viõʹlǧǧesjäävvaid seäkklõõžži
6-9 kueʹlled (puk jäuʹrrkuõʹlid da luõzz vuäitt ââʹnned)
valmštummuš:
Čuõmâst čallum kuõʹlid, čuõpp kuõʹlin vueiʹvid da pieʹccǩid meädda da saʹltte kuõʹlid.
Raaj vääʹšn da uuʹd tõn jååʹtted siõmmna ääiʹj.
Jueʹjj jååttam vääʹšn kooum vuässa.
Tääv vääʹšn da piij kuõʹlid tõn õõl.
Ǩieʹzz kuõʹlid vääʹšn sizz.
Ǩiʹdde saauʹnjid čaaʹʒʒin.
Pääʹšt kuurnǩid vuõššân 250 ⁰C 5-10 min, što šâdd kõrr, de pääʹšt tõid 200 ⁰C n. 50 min.
Kuuʹrniǩ lie valmmâž ǥo liõmm puätt čõõđ.
© Sámediggi – Samedigge -Sääʹmteʹǧǧ
Kuuʹrniǩ
Porrmõšsääʹn
Muõtt- da jiõŋŋsääʹn
Kieli
Porrmõšsääʹn
© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ
Sââʹrršäʹŋǧǧ
Šõõŋ spooʹvjummuš
Ympäristö & luontoyhteys
Saamelaisen kalenterin merkkipäivät
Ympäristö & luontoyhteys
Sââʹrršäʹŋǧǧ
Aunnaž
Vuâđđ:
200 g vuõi leʹbe marggreʹn
2 dl säähhar
2 kääʹnmââʹn
4 dl viʹlǧǧesjäävvaid
4 čp pââʹjdempolvvar
2 čp vaniljasäähhar
Tiiudas leʹbe pââʹjõs:
1 lettar sââʹr
2dl kuäʹsttlahcc
1dl säähhar
2 kääʹnmââʹn
Laadd vuäʹljesbeäʹlnn jijjâd ââʹnnma šäʹŋǧǧvuäppõõzz.
© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ
Õđđâm, da pääsk
Šõõŋ spooʹvjummuš
Ympäristö & luontoyhteys
Saamelaisen kalenterin merkkipäivät
Ympäristö & luontoyhteys
Õđđâm, da pääsk
Kartt 1. Õđđmi puʹtstummuš.
Kartt 2: Ǩittum õđđâmtääuʹt
Kartt 3: Õđđmi čiõcckkmõš čoockâ âʹlnn.
Kartt 4. Kõʒʒmääʹll
© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ
Märfstõõllâd
Šõõŋ spooʹvjummuš
Ympäristö & luontoyhteys
Saamelaisen kalenterin merkkipäivät
Ympäristö & luontoyhteys
Märfstõõllâd
Võrrmäärf
Maarfi vaʹlmmštemdiõtt taarbâš puõʒʒu võõr da čuäʹlid, čaʹppesjäävvâid, potret- leʹbe
viʹlǧǧesjäävvâid da säält. Vuäitt še luukksmaukkõõzz piijjâd seäkka.
½ lettâr võõr
2 dl čääzz
2 dl čaʹppesjäävvaid
1 dl viʹlǧǧesjäävvâid, lebe potretjäävvâid
½ porr.pâʹsttem säält
porggâl siõmmna viʹlǧǧespeʹppar
Väʹšnn vuäǯǯ leeʹd njârbbad. Ko teâudak čuäʹl vaažnin,
kueeʹž kuâlmad vueʹzz kuâʹrrsen, štõ määrf jie luõddan tueʹlddâmpaaʹjest
© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ