Video mušttal, mõndiõtt njuäʹmmlest lij risttnjäʹlmm?

Piʹrsteei: Anna-Katariina Feodoroff
Puutteei: Kuáti-projekt, Sääʹmteʹǧǧ (2016)

© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ

Tiettiǩ-a:
Pââʹss Lucia-äʹrbbvueʹǩǩ lij vualgaš Sisiliast, Italisat
Italiaǩiõlâst lucu meârkkšââvv čuõv da Lucia peiʹvv lij-i čuõvjuhll, Lucia pohtt čuõv seuʹŋŋjõʹsse.
Lääddjâʹnnmest Lucia peeiʹv vieʹttje äʹrbbvuejeld lääddruõccla. Sij vaʹlljjee juõǩ čõõuč Lucia-niõđ, koot jåått õuddmeârkkan škooulin da puärespõõrtin tiõʹrvtemmen oummid.
Pââʹss Lucia-laaul lij aalǥi napolilâš võõnâslaaul, koot mušttal napolilâš säätkast, koon nõmm lij Pââʹss Lucia.
Pââʹss Lucia lij čââʹlmteʹmes oummi suõjjleei.

Maainâs: Heli Aikio
Nuõrttsääʹmas: Hilkka Fofonoff

© Heli Aikio

Vuõrâš åårr pieʹzzest vuâsttkusǩǩ njääʹlmest. Riʹmnnj väzz vuõrâš pieʹssmuõr rääi da nõmmad: “Kâʹl ton leäʹk pueʹrr läullad.” Vuõrâš ǩiiččaall riiʹmnj nõʹmmeeǩani. Eʹpet riʹmnnj kuärggat vuorâš: “Čuäjat, mõõn puârast šat ton lääulak.” Vuõrâš rämmlaat di läull: “Kraak, kraak, kraak…
Mââimõsâst riʹmnnj vuäǯǯai vuõrâš läullad da nuʹt vuâsttkusǩǩ ravv vuõiʹǧǧest riiʹmnj njäʹlmma.

Mainstaam Kristen-Ellen Gaup-Juuso, Miessi, Enontekiõ

Laad leʹbe ruõkk teâttmašiinan:
ns_soorkõs_da_rimnnj.pdf

Mainstaam Kristen-Ellen Gaup-Juuso, Miessi, Enontekiö

Saǥstõõllâm ääʹšš:
Mõndiõtt riʹmnnj juuʹrdi viirted muõr?
Mõndiõtt soorkõs ǩiõldi riiʹmnj viirtemest muõr?
Mõin määinain riʹmnnj loppii kueʹzzed muõr da soorkõõzz rääuhu?
Mõndiõtt riʹmnnj suõppjõõđi jaaʹmmjen?
Mäʹhtt soorkõs paaimti riiʹmnj?

© Kristen-Ellen Gaup-Juuso

Laaddâmnalla teâttõõzz:
Maainâs: ns kååddǩi kuärrmõš.pdf
ns sannõs kååddǩi kuärrmõš.pdf
Printte leʹbe ruõkk teâttmašinan

Tiettiǩ-a?
Kååʹddeǩ lie täʹlvvčõõŋ pihttaz. Tõk lie kuårrum puõccu kammsin. Oumma da neezzan âʹnne vuõddkämmid. Leša lie še ” kurekämme”, tõid ij taarbaš ǩiõssâd vuõddjid, pâi cääʹǩǩled juâlgga.

Kååʹddeǩ vueiʹtte leeʹd kuårrum samjaad leʹbe kõbb di håt måkam eunnsaž kammsin.

Õuʹddel ǥu kåʹddǩid vuäitt kuärškueʹtted de feʹrttai vuõʹste äʹhtted, vuõlttâstted, koʹšǩǩeed, neäʹsǩǩed da looppâst võl åstteed.

Saǥǥstõõllmõš:
Mokmid kååʹddǩid ton teâđak?
Lie-a tuʹst kååʹddeǩ?
Mõõnn euʹnnsa kååʹddeǩ lie tuu miõlâst moččummus?

Tän snimmoõǥǥâst lie mooččas kõbbkämme da vuõddi. (Snimmõk karvakenkä 4) Kååʹdǩi seʹst kueʹstte kaammisueiʹn.
Tän snimmõõǥǥâst kaamâs lij pijjum neäʹsǩǩeemluud õõʹl. Kammsid õlgg neäʹsǩǩed jieʹǩǩjin. (Snimmõk näskäys)
Tän snimmõõǥǥâst kammâz lie åʹstteemnaʹlla. Bieʹǩǩ tõin lie juʹn åʹsttliõmâst. (Snimmõk näskäys 2)

© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ; Skábma, Yle Sápmi Unna Junna

Laad vuäʹljesbeäʹlnn jijjâd ââʹnnma:
ns čeäkkli.pdf
Printte leʹbe ruõkk teâttmašiinan

Maainâs: Anne Seipiharju
Nuõrttsääʹmas: Raija Lehtola

Saaǥstõõllmõš:
Mõn diõtt čeäkkli haaʹlii vueʹlǧǧed meädda pääiǩstes?
Koozz son siiʹrdi?
Mäʹhtt čeäkkli piʹrǧǧii ǥo suʹst jie leämmaž pihttâž?
Mõndiõtt čäkkli ij vuästtam ođđ pihttsid?
Mõndiõtt čäkkli ij vuâlggam meädda ǩeäʹdǧǧluäʹmest?

Piirâst maiʹnnsest kaart da jueʹtǩ mainnâž – mäʹhtt čeäʹkkleeja looppast ǩiâvv?

© ak. Anne Seipiharju

Ǩeeʹrjteei: Heli Aikio
Säämas jåårǥlâttam: Hilkka Fofonoff

© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ

Kõõččmõõžž:

1. Leäk-a vuäinnam snimldõõggid leʹbe videoid tuu jiijjâd risttmõõžžâst?
2. Leäk-a jiõčč leämmaž kuäʹsne risttampooddast?
3. Ǩeäk liâ tuu risttpuärraž?
4. Leäk-a ton ǩeän-ne ruâđ käimm?

© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ

Laadd jijjâd ââʹnnmõʹšše vuäʹljsbeäʹlnn mainnâž
ns_ruõkkampodd.pdf
Printte leʹbe ruõkk teâttmašiinan

Maainâs: Heli Aikio, Kuáti-proojeekt
joorgl. Maiju Saijets (ds.), Hilkka Fofonoff (ns.) & Saammal Morottaja (suom.)

Kõõččmõõžž:
Leäk-a ton leämmaž ruõkkâmpooddâst mieʹldd? Muʹvddem tõk leʹjje? Leʹjje-a tõk ceerkvest avi jaammˈjiruõkkâmsââʹjest?
Mõn diõtt sättkueʹss kaggâʹtte čueǯǯad ceerkvest blõuslõõvvâmpoodd aalǥâst?
Jeäʹlak-a piârrjinad jaammˈjiruõkkâmsââʹjest ouddmeârkkan joouli poodd leʹbe jeeʹres poodd?
Muʹvddem päiʹǩǩ jaammji ruõkkâmsââʹjj lij?
Leäk-a leämmaž kuäʹss-ne pecclaž
Måkam ääʹššin ton šõõddâk peʹcclen?
Muʹvddem mainnsid leäk kuullâm jiijjâd ääʹjjast leʹbe ääkkast?

© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ

Maainâs čeäklee pirr -video tâʹvvsääʹmas
Videost Merja Pieski maainâst čeäkleest
Mainsteei: Merja Pieski
Puuttʼteei: Sääʹmteʹǧǧ, SaKaste-projekt (2013)
Säʹmmlaž mainnstemäʹrbbvuõtt ouddpeâmmast-kurss, SMK/Sakaste 18. -19.5.2013

Saǥstõõllmõš:
Ǩeäin päärna kaaunâʹtte lueeʹmreeisâst?
Måkam maainâsjieʹlli čeäkli lij?
Koʹst čeäkli ääʹss?
Lij-a čeäkli ciccâ avi tuuʹhmes?
Maid peittvuõđid päärnažkuõiʹtes koʹlle čeäkleest?
Mõõnn äʹšša son lij ääʹhnes?

© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹmteʹǧǧ

Laaddâmnalla teâđ:
Ouddpeâmm-materiaal: varhaiskasvatus_lista.pdf
Päärnaimusikk: lastenmusiikki_lista.pdf
Viittomat, laulukirjat, hokemat, runot: muut_materiaalit.pdf

Materiaal lij noorram Irene Piippola, Ruäʹvnjargg

© Lapin kirjasto, Ruäʹvnjargg