Suuvdâr eemeed kiähtulaavlâ

traditional
käännös. Heli Aikio

Kiähbâ tuoi leppee tuoi nuorâ kaandah
jiem mun kal tuubdâ tunnuu?
Piupali paupali piupali paupali
jiem mun kal tuubdâ tunnuu?

Nubbe lii vissâ paapâ kandâ
já nubbe lii tubdâmettum
Piupali paupali piupali paupali
nubbe lii tubdâmettum

Leppee-uv puáttám leppee-uv puáttám
kammuidâd tääl viežžâđ?
Piupali paupali piupali paupali
kammuidâd tääl viežžâđ?

Suuvdâr lii vuálgám ubâ ookon
Kaamâsân kammuid kuárruđ
Piupali paupali piupali paupali
Kaamâsân kammuid kuárruđ

Puáttee talle puáttee ohhoost
kammuidâd koijâdâllâđ
Piupali paupali piupali paupali
kammuidâd koijâdâllâđ

Mannee tiervân mannee tiervân
pappâlân tiervvuođah
Piupali paupali piupali paupali
pappâlân tiervvuođah

Ellee koomeet mielkkispaanjâ
viäskárist monâdijnâd
Piupali paupali piupali paupali
viäskárist monâdijnâd

© su. traditional/ak. Heli Aikio

Timpan auto

su. Sirkka Kosonen – Eila Hartikainen
ds. Veikko Holmberg

Mun dearppán, mun duddjon, mun snihkken ná
Mun sáhán ja vuolán ja šallen ná.
Mun málen ja herven dan fiinnisin
Dál biila lea gárvvir ja mun vuoján ná.

Dut, dut čáhkke dál, Máhte biilla bišku
Hoahppu, hoahppu lea, in mun vuordit astta.
Stirvrana ja goazana, daid gal vajáldahtten
dut, dut, dut, HUi!

Máhte biilla -videos lávluba Annukka Hirvasvuopio-Laiti ja Mihkku Laiti, buvttadeapmi Sámi oahpahusguovddáš, Sámi mánát stohket ja lávlot, 2007.

Stoahkanrávvagat:

Mun dearppán, mun duddjon, mun snihkken ná
(dearpat čorpmaid vuostálágaid)

Mun sáhán
(Sahán čájehuvvo nu, ahte olgeš gieđain dego sahájuvvo gurut gieđa alde)

ja vuolan
(Olgeš giehta lihkahallojuvvo dego heavval gurot gieđa alde)

ja šallen ná.
(Lihkahallojuvvo olgeš gieđain ovddos maŋos gurut gieđa alde)

Mun málen ja herven dan fiinnisin.
(málejuvvo áibmui dego málakusta livččii gieđas)

Dál biilla lea gárvvis ja mun vuoján ná
(olgeš gieđain botnjat čoavdaga. Lávlojuvvo hihtáseabbot)

Duut, duut, čáhkke dál, Máhte biilla bišku
(vihket ja dollet stivranis)

hoahppu, hoahpu lea, in mun vuordit astta.
Stivrana ja goazana, daid gal vajáldahtten
dut, dut, dut, HUI!
(buohkat ravget veallut láhttái)

© ds. Veikko Holmberg/ak. Heli Aikio/Ns. Raija Lehtola/kove. Aura Pieski

sánit ja nuohtta: Ulla Pirttijärvi

Mun dat gal jo
lean dat luossagonagas

Dohppe mu vuggii dat
buot stuorámus luossa

Dáppe vel jo
buot buoremus guolli jogas

Deanus vel jo

Mun dat gal jo
lean dat luossagonagas

© ds. Ulla Pirttijärvi/ak. Heli Aikio

sánit Ulla Pirttijärvi

Miessi, miessi šatta
mun biepmu dutnje attán
jeahkáliid attán juohke beaivve
ahte don dal šattašit.

Hei jo lo la le lo la, hei jo lo le lo la
hei jo lo le hei jo lo, hei jo lo la le lo la

Gálbi – suinniid attán juohke beaivve
Sáhpán – vuosttá attán juohke beaivve
Bussá – mielkki attán juohke beaivve
Čuru – sohkkara attán juohke gease
Čuoika – vara attán juohke gease

© ds. Ulla Pirttijärvi/ak. Heli Aikio

Suomagillii “Pieni maalari” sániid čállán ja lávlagii nuohta ráhkadan Reino Helismaa.

Sámás sániid iežas eallimisdikten: Kerttu Vuolab

1.
Min áhkku duddjogođii oktii čuoivvatgápmagiid
ja mun su veahkehin.
Lei čuoivvat ivdni dego gumppes, dasa liikojin
ja nu dan čuohpadin.
Dat ovcci vuomi ruohtadii,
vel balddonassan holvvodii.
Mun ieš gal oidnen dan!
Muht´ rávesolbmuid mielas ledjen dušše bilidan
daid čuoivvat gápmagiid.

2.
Ja áhkku geahčadattai muzet gámasgotturiid,
mun bálddas čohkkájin.
Mu millii girddii čuovgi, čáhppes biergogáranas,
ja danges duddjostin.
Dat áimmus girddii, loaŋkkistii,
ja ráđuiguin maid leaicidii.
Mun ieš gal oidnen dan!
Muht´ ohpit ledjen ollesolbmuid mielas ciebadan
ja gul duorggaid ánssášan.

3.
Go áhkku čikŋagápm(ag)iid dárbbašii, son ozasttii
gabbagápmasiid.
Daid ivdni lei nu čeaskat dego dálverievssahis.
Mun vádjagohten dan.
Dat rissiid gaskkas livžžodii,
ja muohtaráiggis nohkastii.
Mun ieš gal oidnen dan!
Muht´ rávesolbmuid mielas vuot mun ledjen čurbošan,
rissi biergun skelbmošan.

4.
Mun sámeniibbiin čuollalin de geassebáiddiges
guottá olggožis.
Gal ollesolbmot geahččaledje bagadallat mu:
sii buot čiegadedje!
Dat duođaid vigge eastadit,
buot skieraid ovtto jávkadit,
ja niibbiid livkalit!
Vuoi issoras, man uhccán olbmot dorjot dáidaga!
Jos gii, de mun gal dieđán dan!

© su. Reino Helismaa/ds. Kerttu Vuolab

Čuánjágáá livđe

Čuánjágâš te čuánjá

te tot jo te kirdá

lal-la-la-lal-laa

lal-la-lal-la-laa

Vuojâdeijee čuánjá

lodde tot jo lâi jo

lal-la-la-lal-laa

lal-la-lal-la-laa

Pyereh tast láá čalmeh

puoh tot kal jo uáiná

lal-la-la-lal-laa

lal-la-lal-la-laa

Čohčuv tot jo kirdá

máádás tot jo mana

máádás tot jo mana

lal-la-la-lal-laa

Kuávžur livđe

Kuávžurâžžâ kuávžur

la-la-laa-laa-laa-laa

laa-laa-laa-laa-laa

laa-lal-la-la-lal-laa

Kuhes káibáš lâi jo

lal-laa-laa-laa-laa

Kirječuomâš lâi jo

laa-laa-laa

Ruopsisčuopâs lâi jo

lal-la-la-la-laa-laa

Tullâčalmaaš kirdáččij

laa-laa-laa

Tullâčalmaaš kirdáččij

la-la-laa-laa

© trad.