Luánduhäldee

Luánduhäldee

Täk tee´kst jiâ kaunnu nuõrttsää´mas

Saamelainen lastenkulttuurikeskus Mánnun järjestämä luonnonhaltija-työpaja 15.8.2016

Jokaisella puulla, kivellä ja paikalla on oma luonnonhaltijansa. Luonnonhaltijat suojaavat paikkoja, missä ne asuvat. Niitä ei välttämättä näe, mutta ne ovat olemassa.

Luonnonhaltijan voi tehdä myös itse. Siihen tarvitaan seuraavia tarvikkeita:
Puun oksa jossa kaksi haaraa (käsiksi)
Kangasta
Huopaa
Koristenauhaa
Rautalankaa
Helmiä
Värikyniä
Sakset ja pihtileikkuri

© Sámediggi – Sämitigge – Sääʹ mteʹ ǧǧ


Meeʹrsažpeeiʹv reʹssheärʹvv

Meeʹrsažpeeiʹv reʹssheärʹvv

Laaddâmnalla teâttõõzz:
Vuäppõõzz: ns meeʹrsažpeeiʹv reʹssheärʹvv.pdf
Printte leʹbe ruõkk teâttmašinan

© Aanrõšǩiõl ǩiõllpieʹzz

ak aalmugpeeivi puđâldem.pdfns meeʹrsažpeeiʹv reʹssheärʹvv.pdfds álbmotbeaivvi buđaldeapmi.pdf

Repp ǩiõl åʹrnn

Kåʹšǩǩnuʹǩǩeš

Sââʹrršäʹŋǧǧ

Vueʹčči koʹšǩummuš

Õđđâm, da pääsk

Märfstõõllâd

Čunoikákku

Kärddmõš

Kuobbâreh

Muorjim

Pååttǩi ištteem da pââʹjdem

Repp ǩiõl åʹrnn

Aiccmõštueʹjjõs tõst, mähtt repp čääŋŋ ǩiõʹlle
Kartt 1: Reeppǩiõll, kååʹtt lij rajjum styroxkuusǩ õõl, riiʹssin da oll-lääiʹjin.
Kartt 2: Reepp väʹʒʒmen ǩiõl årra, tuâǥǥbeäʹlnn.
Kartt 3: Reepp väʹʒʒmen ǩiõl årra, õõudbeäʹlnn.
Kartt 4: Reepp ââlda.
Kartt 5: Reeppkiõll ââlda.

Materiaal lij raajjâm Kristen-Elle Gaup-Juuso Miessi-peiʹvvpääiʹǩest Enontekiöst.

© Kristen-Ellen Gaup-Juuso, ns. Raija Lehtola


Riʹmnnj

Riʹmnnj

Laaddâmnalla teâttõõzz:
Vuäppõõzz: ns riʹmnnj nuuʹžniǩpõmmâituraškast.pdf
Printte leʹbe ruõkk teâttmašinan

© Anárašgiela giellabeasit, Aanrõšǩiõl ǩiõllpiezz, Anarâškiela kielâpiervaleh

ak hiivsigpááppárrulláriemnjis.pdfns riʹmnnj nuuʹžniǩpõmmâituraškast.pdfds hivssetbábirrullarieban.pdf

Euʹnnas paaccâǩ

Euʹnnas paaccâǩ

Laaddâmnalla teâttõõzz:
Vuäppõõzz: ns paaccâǩtueʹjjstõõllmõõžž.pdf
Printte leʹbe ruõkk teâttmašinan

© Pirjo Lotvonen

ak paaccâhpuđâldem.pdfns paaccâǩtueʹjjstõõllmõõžž.pdf

Tuõppjum rosttovmuõr hieʹrv

Tuõppjum rosttovmuõr hieʹrv

Aunnaz:
preʹnneǩvuârm
kaaʹrjum ooll ( mäŋgg eeuʹn )
pieʹccmaail
čääʹʒʒ
lääʹttes leʹtt
Tuõppjum täsnnååʹbleǩ da čââʹđååbleǩ raaʹjjmen lie veäʹǩǩen õnnum preʹnneǩvuõrm.

Vuäʹppõs:
Vääl liõgg čääʹʒʒ lääʹttes letta. Lââʹzzet čäcca jiânnai pieʹccmaail.
Piij tuõppamooll preʹnneǩvuârm sizz. Lââʹzzet liõgg maailčääʹʒʒ oolli õõl da teâddač ooll vuõʹstte vaareeʹl da ruʹvve mâŋŋa kõrrsubun. Ruʹvve da tiâddaž tueeʹj kuhttu peäʹln koon oll lij tuõppjõõvvam naggsen. Vuäitak looppâst väʹldded tueeʹj meädda preʹnneǩvuârm seʹst da tuõppjed vuârmtaa.

Looppast škuʹllje tueeʹj vuârrlõõǥǥi pakk da kõlmm čääʹʒʒest, nut tueʹjj tuõpplaavv pueʹrben.
Seämmâst škuʹljjˈjââvv pâʹjjelmiârrsaž maailčääcc meädda. Uuʹd tueeʹj koškkâd da piij neeʹulin oll-lääiǥa, koin tueeʹj koʒʒstak rosttovmuõʹrre.

Läädnai teeʹm: oll, sauʒʒ, tuõppjummuš, rosttov
Viŋkk: čäccai tuõppjemtuʹeejain vuäitak käʹtted tueʹjjstõõllâmpååʹrd plastiikkain.
Põõžžât plastiikk pårdda teeiʹpin ǩidd, štõ påʹrdd ij kaast.

© Aura Pieski Ns. Raija Lehtola

ak tyeppejum juovlâmuorâheervah.pdfds duhppejuvvon juovlačiŋat.pdf

Hieʹrv šeeʹšnest

Hieʹrv šeeʹšnest

Peeʹrelpäʹdd da kueʹllčõudd ǩiõtthieʹrvv

© Aura Pieski, Anarâškielâ kielâpiervâleh

ak šišnečiiŋah.pdfns šeʹšnnhieʹrvv.pdfds sistečiŋat.pdf

Puõccu kõzzsoiʹttjemneävv

Puõccu kõzzsoiʹttjemneävv

Ǩeeʹtt puõccu kõõʒʒid nuʹt, štõ tääuʹt påđđne puârâst. Pååđad da puuʹttest ǩõõʒʒid.
Uuʹd kõõʒʒid koškkad da pooǥǥ ruʹvddpooǥǥnin reäiʹjid tõid.
Čõõn pâi kuõhtt kõõzz õʹhtte.

© Pirjo Lotvonen

ak čuojânâsah.pdfds čuojanasat.pdf

Suõrmmeuʹnnpuõccu

Suõrmmeuʹnnpuõccu

Laaddâmnalla teâttõõzz:
Vuäpstõõzz: ns suõrmmeuʹnn puõccu.pdf
Printte leʹbe ruõkk vuäpstõõzz teâttmašiinan

© Pirjo Lotvonen

ak suormâivnepoccuuh.pdfns suõrmmeuʹnn puõccu.pdfds suorbmaivdnebohccot.pdf